Stockholm, 1 Aralık (Hibya) - Pazartesi günü yayınlanan bir rapora göre, dünyanın en büyük silah üreten şirketleri, Ukrayna ve Gazze'deki savaşların yanı sıra ülkelerin artan askeri harcamalarının da etkisiyle geçen yıl silah ve askeri hizmet satışlarından elde ettikleri gelirde yüzde 5,9'luk bir artış kaydetti.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü (SIPRI), en büyük 100 silah üreticisinin gelirlerinin 2024 yılında 679 milyar dolara yükseldiğini ve bu rakamın şimdiye kadar kaydedilen en yüksek rakam olduğunu açıkladı.
Artışın büyük kısmı Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri merkezli şirketlerden kaynaklansa da, Çin silah endüstrisindeki sorunların hafif bir düşüşe yol açtığı Asya ve Okyanusya hariç, dünya genelinde de artışlar görüldü.
Lockheed Martin, Northrop Grumman ve General Dynamics de dahil olmak üzere ilk 100'deki 39 ABD şirketinden 30'u artış kaydetti. Toplam gelirleri yüzde 3,8 artışla 334 milyar dolara ulaştı. Ancak SIPRI, F-35 savaş uçağı da dahil olmak üzere ABD liderliğindeki büyük programlarda "yaygın gecikmelerin ve bütçe aşımlarının geliştirme ve üretimi etkilemeye devam ettiğini" belirtti.
Rusya hariç, Avrupa'daki 26 şirketten 23'ü, kıtanın harcamalarını artırmasıyla silah gelirlerinde artış gördü. Toplam gelirleri, Ukrayna'daki savaşla bağlantılı talep ve Rusya'dan kaynaklanan tehdit algısıyla desteklenerek yüzde 13 artarak 151 milyar dolara yükseldi.
Çek Cumhuriyeti'nin Czechoslovak Group'u için özellikle büyük kazançlar elde edildi. Bu artış, kısmen Ukrayna için top mermisi tedarik etme konusunda hükümet liderliğindeki bir proje sayesinde gerçekleşti. Ukrayna'nın JSC Ukrainian Defense Industry ise yüzde 41 kazanç elde etti.
Avrupalı firmalar artan talebi karşılamak için yeni üretim kapasitesine yatırım yapıyor, ancak SIPRI araştırmacısı Jade Guiberteau Ricard yaptığı açıklamada, "malzeme tedarikinin giderek artan bir zorluk yaratabileceği" konusunda uyardı ve Çin'in ihracat kısıtlamaları ışığında kritik mineraller için tedarik zincirlerinin yeniden yapılandırılmasının potansiyel bir komplikasyon olabileceğine dikkat çekti.
SIPRI listesindeki iki Rus şirketi Rostec ve United Shipbuilding Corporation, yaptırımların bileşen kıtlığına yol açmasına rağmen silah gelirlerini yüzde 23 artırarak toplam 31,2 milyar dolara çıkardı. SIPRI, yurt içi talebin düşen silah ihracatını telafi etmeye fazlasıyla yettiğini, ancak vasıflı işgücü eksikliğinin bir sorun olduğunu belirtti.
Orta Doğu'da da silah gelirleri arttı ve sıralamadaki üç İsrailli şirketin geliri yüzde 16 artışla 16,2 milyar dolara çıktı. SIPRI araştırmacısı Zubaida Karim, 2024 yılında İsrail'in Gazze'deki eylemlerine yönelik tepkilerin "İsrail silahlarına olan ilgiyi çok az etkilediğini" ve birçok ülkenin yeni siparişler vermeye devam ettiğini söyledi.
Asya ve Okyanusya'daki gelirlerin yüzde 1,2 düşüşle 130 milyar dolara gerilemesinde, endeksteki sekiz Çinli şirketin gelirlerindeki yüzde 10'luk düşüş etkili oldu. SIPRI, bunun Çin'in silah tedarikindeki çok sayıda yolsuzluk iddiasının geçen yıl önemli sözleşmelerin ertelenmesine veya iptal edilmesine yol açmasıyla gerçekleştiğini belirtti.
Hibya Haber Ajansı
